C1.2 Shan Miyagun Ƙwayoyi

 

Ɗalibai su bayyana wasu miyagun kwayoyi, su tantance ire-iren miyagun ƙwayoyi. A yi amfani da talabijin da rediyo da bidiyo da hotuna da katuttuka da litattafai wajen koyar da ɗalibai. Daga ƙarshen darasi, ɗalibai su amsa tambayoyi.

 

Ma’anar Miyagun Ƙwayoyi

Kwaya magani ce da ake amfani da ita wajen magance cututtukan da kan addabi jikin mutum. A ganin wani masani mai suna Caroll (1989), kwaya na nufin wani sinadari, wanda da zarar ya shiga jikin mutum zai canja fasalin aikin jikin da tsarin gudanarwarsa. Don haka ma’anar tu’ammali da kwaya na nufin sha, yin allura ko zukar hayakin duk wani sinadari ba da izinin likita ba, ko kuma amfani da wani magani ba da nufin magance wata cuta ba.

Tun asali, ita kwaya magani ce da ake amfani da ita wajen magance cututtukan da kan addabi jikin mutum. Kwaya na nufin wani sinadari, wanda da zarar ya shiga jikin mutum zai canja fasalin aikin jikin da tsarin gudanarwarsa. Don haka ma’anar tu’ammali da kwaya na nufin sha, yin allura ko zukar hayakin duk wani sinadari ba da izinin likita ba, ko kuma amfani da wani magani ba da nufin magance wata cuta ba.

 

Bayyana Wasu Miyagun Ƙwayoyi

A lokacin da mutum ya kasance ba zai iya rayuwa ba tare da ya sha wani sinadari ba, to za a iya cewa ya kamu da cutar shan kwaya, wadda haka na faruwa ne sakamakon jimawa a cikin shan magani ba da izinin likita ba, ko ba da nufin magance wata cuta ba. Idan an shiga wannan yanayin, ke nan an samu yanayin da zai haifar da matsalar mutum ya kasa barin sha da kuma sauran matsaloli da kan iya kawo masa cikas cikin al’umma, a wurin aiki ko a makaranta. Akalla dai a nan, ana nufin sabo da kwaya shi ne mutum ya dogara da shan wani magani ko sinadari duk tsawon rayuwarsa.

Hanya mafi sauki da za a bi a lalata kowace irin al’umma, ita ce ta hanyar jefa matasa cikin shaye-shayen miyagun kwayoyi, idan suka siffatu da shaye-shaye, za su kasance gurbatattu, lalatattu, su jefar da neman ilimi, ba za su iya tsinana wa kansu komai ba a rayuwa, inda daga karshe kuma za su kasance bayin dillalan kwaya.

A kiyayi shan kwaya, domin kuwa tu’ammali da miyagun kwayoyi kan ingiza mutum cikin tunanin cewa yana cikin Aljanna, alhali cikin jahannama yake.

 

Misalin miyaƙun ƙwayoyi:

1.    Wiwi

2.    Giya

3.    Burkutu

4.    Sholisho

 

Wasu daga cikin magani masu amfani amma in an wuce ƙa’idar likita za su zama illa. Misali:

1.    Baliyan

2.    Fenagan

3.    Aji garau

4.    benyin

 

Aikin Aji

1.    Kawo ma’anar miyagun ƙwayoyi?

2.    Tantance ire-iren miyagun ƙwayoyi guda biyar?