B2.1 Gajerun Waƙoƙi

 

Gajerun Waƙoƙi

Ilimin Zamani

Gishiri im babu kai ba miya,

Ilmi mai gyaran zamani,

 Jama’armu ku jawo hankulanku,

Ku lura da halin zamani.

 Iko, mulki, ƙarfi duka,

Na ga wanda ya ƙaddar zamani.

 Ilmi shi ke gyaran ƙasa,

Har a san ta a awannan zamani.

 Babu jin kunya gun alimi,

Jahili shi ke ta wuni wuni.

 Yadda kaska ke tsotson jini,

Haka jahilci gun zamani.

 Da tsiya da talauci duk kun sani,

Gun da jahilci ya yi sansani.

 Wa’azummu ga mai karɓa duka,

Masu murnar gyaran zamani.

 Masu son lardimmu ya ɗaukaka,

Bisa kan juyawar zamani.

 Kar su fara faɗar da-na-sani,

Da mun yi karatun zamani.

Maza mata ku yi azzama,

Mai gemu da yaro ƙanƙane.

Muhimman kalmomi a cikin waƙar ‘Ilimin Zamani’:

Kalmomi	Ma’anarsu
Gishiri	Sinadari ne wanda ake sa wa abinci domin a samu zaƙin miya.
Zamani	Lokaci
Hankali	Amfani da fahimtar da Allah ya ba mutum.
Lura	Kallo abu da idon basira
Mulki	Sarautar wani waje
Ƙarfi	Nuna iko da isa
Duka	Komai da komai
Ƙadddara	Abun da Allah ya hukunta zai samu
Ƙasa	Yanki ko lardi
Jahili	Marar ilimi
Wuni	Daga Safe zuwa dare
Tsotson jini	Jawo jinin jiki ko zuƙo jinin jiki.
Kaska	Ƙwaro ne da ke maƙalewa a jikin dabbobi musamman kare ko sa saniya.

 

Mu Yaƙi Jahilci

Ya alla ka taime mu,

Kai mana babban tsari da jahilci.

 

Zaman jama’a cikin duniya,

Ba ya kyau idan da hajilci.

 

Zalunci gami da lalaci,

Duka mai haddasa su jahilci.

 

Sata da fashi da in caca,

Duk mai haddasa su jahilci.

Tsumma, kwarkwata, tsiya, yunwa,

Duka mai haddasa su jahilci.

 

Rashin haɗa kai, yawan hargitsi,

Duka mai haddasa su jahilci.

 

Yawan tankiya ga ‘yan iska,

Duka mai haddasa su jahilci.

 

Hawannafsi, ƙin zumunta mun,

San mai haddasa su jahilci.

 

 

Yawan fankama ga girman kai,

Duka caffarsu na ga jahilci.[1]

Muhimman Kalmomin A Cikin Waƙar

Kalmomi	Ma’anarsu
Ya Alla	Ya Ubangiji Sarkin hallita
Taime ke mu	Taimako wato neman agaji
Babba	Na garima
Tsari	Kariya
Jahilci	Rashin ilimi
Zama	Sauyawa daga wani abu zuwa wani abu
Zalunci	Ƙeta, kwace wani abu da ba na ku ba.
Gami	Haɗi da wani abu.
Lalaci	Rashin tashi a nemi halas
Hassada	Jin haushi don Allah ya ba wani abu ga wani ɗan’uwanku.
Sata	Ɗauke abun wani ba tare da ya sani ba.
Fashi	Ɗauke abun wani da ƙarfi da hanyar nuna makami,
Caca	Sanya kuɗi don aci wata ƙauta.
Tsumma	Lalatattun kaya.
Tsiya	Rashin abun kai, talauci.
Yunwa	Rashin cikin abinci.
Rantsuwa	Gitta rai don samun wani abu.
Ƙarya	Faɗin abun da ba gaskiya ba.
Caffa	Kai sukar wani ko wata.

 Aikin Aji

Rera waƙoƙin da aka nazarta a cikin aji.

Ba da ma’anar muhimman kalmomi guda biya.

 

---

[1] An ciro waƙar ‘Ilimin Zamani’ da waƙar ‘Mu Yaƙi Jahilci’ daga littafin: ‘Waƙoƙin Mu’azu Haɗeja’.